Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen, onderzoeken en columns op het gebied van seksuele gezondheid en rechten.
24 procent van de vrouwen en 5 procent van de mannen heeft ooit in hun leven seksueel geweld meegemaakt. De meeste ervaringen met seksueel geweld vonden plaats toen deze mensen tussen 18 en 21 jaar oud waren. De groep is net zo groot als in het vorige onderzoek, zes jaar geleden. Dit blijkt uit de Monitor Seksuele Gezondheid 2023 van Rutgers, in samenwerking met het RIVM en het CBS.
Seksueel geweld is gedwongen worden tot seks of het moeten uitvoeren of ondergaan van seksuele handelingen tegen de wil. Als ook zoenen en seksuele aanrakingen tegen de wil worden meegerekend, dan spreken we van fysieke seksuele grensoverschrijding. Ruim de helft van de vrouwen en bijna een vijfde van de mannen heeft dat weleens meegemaakt.
Bijna de helft van de mensen die seksueel geweld meemaakten, liet verbaal of non-verbaal blijken dat ze het niet wilden. De ander reageerde hier in een derde van de gevallen op door boos of agressief te worden, geweld te gebruiken of daarmee te dreigen. Meestal reageerde de ander met doorgaan, aandringen of zeuren.
Ruim de helft van de mensen die seksueel geweld meemaakten, heeft het seksuele geweld ondergaan zonder kenbaar te maken dat ze het niet wilden. Veertien procent durfde dat niet, 3% sliep of was bewusteloos. Zestien procent van de vrouwen en 8% van de mannen verstijfde. Zeventien procent van de vrouwen en bijna een kwart van de mannen besefte niet goed dat ze geen seks wilden.
“Dat mensen die dit overkomt het niet kenbaar maken of beseffen, betekent niet dat het geen seksueel geweld was of dat de schuld bij hen ligt. Iemand anders is tegen de wil over hun grens heen gegaan en er is geen expliciete toestemming gegeven. Dit maakt eens te meer duidelijk hoe belangrijk het is om toestemming te vragen”, zegt Willy van Berlo, expert seksueel geweld bij Rutgers.
Consent
Een klein deel, 6% van de mannen en 2% van de vrouwen, geeft aan dat ze weleens seks met iemand hebben gehad, terwijl ze niet zeker wisten of de ander dat wilde. Dit komt niet overeen met het aantal mensen dat seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft ondergaan. Mogelijk is een deel van deze mensen zich er niet van bewust dat ze een keer over iemands grens zijn gegaan, gezien het grote aantal mensen dat seks had tegen de wil en dit niet kon laten merken. Driekwart van de mannen en twee derde van de vrouwen geeft aan dat ze altijd checken of de ander ook seks wil. De voornaamste reden om dat niet te doen is: ‘Dat weet ik wel zonder dat te checken’.
Over het onderzoek
De Monitor Seksuele Gezondheid wordt uitgevoerd door Rutgers, in samenwerking met het RIVM en het CBS (Monitor Seksuele Gezondheid/Leefstijlmonitor: Rutgers i.s.m. RIVM en CBS, 2023). Ruim 15.000 personen van 18 tot 80 jaar vulden in de periode vanaf eind september 2022 tot en met februari 2023 een vragenlijst in over een breed scala van aan seksualiteit gerelateerde thema’s. De resultaten van de steekproef zijn representatief voor de Nederlandse bevolking door het gebruik van weging. Voor dit nieuwsbericht zijn alleen de data over seksueel geweld geanalyseerd. De volledige publicatie verschijnt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2024.
Wil je meer informatie? Lees dan het uitgebreide nieuwsbericht hier.