Gerelateerd
Bekijk ook onze andere onderzoeken.
Het rapport is het resultaat van onderzoek onder 356 docenten biologie, 154 docenten maatschappijleer en 213 schoolleiders in het voortgezet onderwijs, uitgevoerd november-december 2021 door DUO Onderzoek & Advies in opdracht van Rutgers en Soa Aids Nederland.
Het doel van het onderzoek is inzicht krijgen in de mate van seksuele vorming binnen het VO, specifiek naar de mening en ervaringen van docenten biologie en maatschappijleer, die het meeste met (thema’s gerelateerd aan) relationele en seksuele vorming te maken hebben. Daarnaast zijn ook schoolleiders gevraagd naar hun ervaringen over het onderwerp relationele en seksuele vorming op school om erachter te komen hoe seksuele vorming op VO-scholen leeft.
Opvallende resultaten
- Op verreweg de meeste scholen (96%) wordt aandacht besteed aan relationele en seksuele vorming, vaak op vaste momenten in het schooljaar en met name als er in de reguliere lesmethode aandacht aan wordt besteed.
- De mening over de aandacht die op school wordt besteed aan relationele en seksuele vorming is verdeeld: de helft van de docenten maatschappijleer en bijna vier op de tien docenten biologie vinden dat er onvoldoende aandacht aan wordt besteed.
- Circa 6 op de 10 docenten is ontevreden over de wijze waarop in hun reguliere lesmethode aandacht wordt besteed aan relationele en seksuele vorming.
- Bijna 4 van de 10 docenten die in hun lessen aandacht besteden aan relationele en seksuele vorming maken gebruik van aanvullend lesmateriaal. Circa driekwart van deze docenten is tevreden over de wijze waarop in dit aanvullende lesmateriaal aandacht wordt besteed aan relationele en seksuele vorming.
- Lang niet alle onderwerpen komen aan bod. Weinig scholen besteden aandacht aan seksueel plezier (22%), consent (toestemming) (36%), weerbaarheid en seksuele grensoverschrijding (46%) en veiligheid online (57%). Daarnaast besteden docenten tijdens hun lessen ook relatief weinig aandacht aan verliefdheid en relaties en aan voortplanting en gezinsvorming.
Seksuele vorming verplicht voor de bovenbouw
In een aanvullende peiling, ook uitgevoerd door DUO Onderzoek & Advies in opdracht van Rutgers, geeft een representatieve steekproef van 400 docenten aan dat relationele en seksuele vorming meer tijd verdient binnen het voortgezet onderwijs (55%) en dat relationele en seksuele vorming niet alleen verplicht hoort te zijn voor de onderbouw, maar óók voor de bovenbouw (72%).
Meer informatie
- Lees de ‘Rapportage relationele en seksuele vorming in het VO’ (pdf)
- Lees de ‘Rapportage omnibusonderzoek’ (pdf)
Auteurs
DUO Onderzoek en advies, onder redactie van Luc Lauwers, Marianne Cense, Hanneke de Graaf, Manouk Vermeulen en Lisette Schutte.
Vragen over dit onderzoek?
Neem dan contact op met Luc Lauwers.
“'Ik vind het thema relaties en seksualiteit zeker belangrijk om op de Pabo te bespreken. Dit kan studenten beter voorbereiden op de beroepspraktijk: hoe kunnen ze bijvoorbeeld reageren op vragen én gedrag van leerlingen. Een deel van de Pabo-studenten zal bovendien in het speciaal onderwijs gaan werken, waar de kwetsbare leerlingen extra aandacht voor een thema als wensen en grenzen goed kunnen gebruiken.' Er is echter weinig ruimte in het lesprogramma: 'Binnen het natuuronderwijs heb ik maar enkele uren de tijd om hier aandacht aan te besteden.' Renata werkt vanuit de klankbordgroep mee aan het ontwikkelen van de nieuwe e-learning voor de Pabo door hierover haar feedback te geven. 'Voor mijn studenten kan de e-learning een manier zijn om toch meer kennis en vaardigheden over relaties en seksualiteit op te doen, zonder dat dit ten koste gaat van de aandacht in de les voor andere thema's'. ”Renata Vereecken geeft natuuronderwijs op de Pabo aan de Hogeschool Zeeland. Renata werkt daarnaast als biologiedocente op een middelbare school voor speciaal onderwijs