Gerelateerd
Bekijk ook onze andere stories!
Paula Hoonhout is al 17 jaar schoolleider in het basisonderwijs en zet zich in voor kansengelijkheid en persoonlijk leren op basisschool Wereldwijs in Amsterdam Zuidoost. Met behulp van methodes zoals De Vreedzame School en Kriebels in je Buik worden gesprekken over weerbaarheid, relaties en seksualiteit aangemoedigd.
Kan je vertellen wie je bent en wat je doet?
Mijn naam is Paula Hoonhout en ik ben leidinggevende in het primair onderwijs. Daarnaast ben ik kunsthistorica, maak ik kleding en ben ik moeder van vier kinderen en oma van drie kleinkinderen. Kortom ik ben dagelijks omringd door kinderen en zet me in voor het beste onderwijs aan alle kinderen. Dat is ook al aardig goed gelukt, want Wereldwijs (de school waar ik werk) heeft twee keer de waardering goed gekregen van de inspectie. Twee keer zelfs excellent op het gebied van Succesvol Leren: geef niet op, werk samen, leer van je fouten, blijf jezelf verbeteren, denk goed na en wees nieuwsgierig.
Wereldwijs staat in Amsterdam Zuidoost, een dynamische wijk met enorm veel diversiteit en achtergronden. Een wijk waar kansengelijkheid helaas vaak gedefinieerd wordt als zo goed mogelijk moeten presteren, terwijl deze prestatiedruk vaak tot niets leidt. Integendeel: prestatiedruk leidt vaak tot een laag zelfbeeld en faalangst. De focus op persoonlijke groei en ontwikkeling zou veel centraler moeten staan. Net als dat kinderen meekrijgen wat leren inhoudt en dat ze daar controle en eigenaarschap over kunnen krijgen. Daar doen we op Wereldwijs erg ons best voor en worden hier gelukkig ook in erkend. We krijgen veel scholen en besturen op bezoek om te leren hoe we dit aanpakken in de praktijk.
“De focus op persoonlijke groei en ontwikkeling zou veel centraler moeten staan. Net als dat kinderen meekrijgen wat leren inhoudt en dat ze daar controle en eigenaarschap over kunnen krijgen.”
Je bent schooldirecteur, hoe ga je bij jou op school om met vragen van kinderen over relaties en seksualiteit?
We werken op Wereldwijs met de methodiek van De Vreedzame School, een preventieve methode voor weerbaarheid en het leren omgaan met conflicten. Maar ook over je steentje bijdragen en zorgen voor elkaar. Zo leiden we ook leerlingmediatoren op in de bovenbouw en werken met een schoolcommissie van leerlingen. Binnen die lessen is er veel ruimte om te praten over gevoelens en jezelf leren kennen. Vanzelfsprekend komen daar ook vragen over relaties en seksualiteit ter sprake. Want leren over wie je bent en wie de ander is gaan hier ook over.
Het is verplicht om aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit, hoe doen jullie dat?
Zoals gezegd komt dit allemaal aan bod binnen de lessen van De Vreedzame School methodiek. Maar we vinden het belangrijk om ook jaarlijks mee te doen aan de Week van de Lentekriebels en extra lessen te geven, met behulp van één van de gecertificeerde methoden: Kriebels in je buik. Een methode die helemaal is afgestemd is op de leeftijdsfase van de kinderen.
We scholen tweejaarlijks onszelf bij en worden hierin begeleid door de GGD. Daarnaast lichten we onze ouders goed voor door bijeenkomsten en delen we veel informatie over de te geven lessen. Zo weten ouders welke lessen er worden aangeboden en hoe zij er thuis met hun kind over kunnen praten. De dialoog met ouders wordt actief gezocht omdat we weten dat dit onderwerp soms gevoelig kan liggen, wegens de diverse achtergronden en geloofsovertuigingen.
Waarom is het belangrijk dat hier aandacht voor is?
We zijn een openbare school en vinden het belangrijk dat juist over dit onderwerp gepraat en geleerd wordt. We hoeven maar om ons heen te kijken en te lezen in de (sociale) media over sexting, femicide, een laag zelfbeeld van jongeren en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, om te begrijpen dat we van jongs af aan hier aandacht aan moeten besteden. We werken aan een positief zelfbeeld, dat je er mag zijn, en dat we allemaal verschillen maar ook zoveel gemeen hebben. Dat het belangrijk is om weerbaar te zijn en je bewust te zijn wat je wel wil, of juist niet. Dat je je niet onder druk te laat verleiden tot dingen die je niet wilt. En vooral ook te leren wat een gelijkwaardige en goede relatie in houdt.
Wat hoor je terug van de kinderen n.a.v. de lessen?
We horen terug dat ze de lessen heel goed vinden en vooral blij zijn dat hun vragen worden beantwoord en dat erover gepraat wordt. Sommige vinden het ook wel spannend en weten dat hun ouders er niet zo blij mee zijn, of dat ze hier thuis niet over kunnen praten. Dat geeft ook wel enig ongemak. We zijn hier ons goed van bewust en benoemen dat ook zonder oordeel. Zo is het soms thuis, maar hier op school praten we er wel over. Met respect voor elkaar. Dat zijn hier de regels.
Wat hoor je terug van ouders? En als er zorgen zijn bij ouders, hoe gaan jullie daarmee om?
De reacties zijn grotendeels heel positief. Zeker omdat we goed voorlichten en de ouders hierin meenemen en ook momenten organiseren waar we bewust de dialoog zoeken. Maar er is natuurlijk soms ook weerstand. “Dit willen we zelf doen als ouders en dat moet de school niet doen,” is dan een veel gehoord argument. We benadrukken dan dat seksuele opvoeding ook een taak is van de ouders, maar dat scholen ook verplicht zijn hier aandacht aan te besteden. We vinden het zelf heel belangrijk om deze lessen te geven. Het gaat niet alleen om de seksuele voorlichting. Integendeel. Het gaat om een positief zelfbeeld, weten waar je grenzen liggen, en dat je iets leert over gelijkwaardige en gezonde relaties hebben. En ook leren wat daar niet onder valt.
“Sta voor het geven van deze lessen en werk met een gecertificeerde methode. Ze zijn van wezenlijk belang voor het ontwikkelen van een positief zelfbeeld, gelijkwaardige relaties en weerbaarheid. We hoeven maar om ons heen te kijken om te weten hoe belangrijk dit is.”
Welke tips zou je andere schooldirecteuren/docenten meegeven die lesgeven over relaties en seksualiteit?
Wees transparant over wat de lessen inhouden. Licht goed voor, zoek de dialoog, neem zorgen serieus en nodig uit om bijvoorbeeld de lessen in te kunnen kijken en geef handvatten om thuis ook te praten over dit onderwerp. Blijf staan voor mensenrechten, sta bijvoorbeeld homofobe uitspraken niet toe in het gesprek en blijf staan voor je waarden en normen.
Ik zeg dan vaak: “Uw kind zal maar worstelen met zijn seksuele identiteit, hoe gaat u daarover in gesprek, als uw kind eigenlijk weet dat u bijvoorbeeld iets tegen homo’s heeft?” Op deze school is er ruimte om dit wel te kunnen bespreken. En zo geven we vaak het perspectief vanuit het kind aan. Dat geeft bijna altijd ruimte voor een mooi gesprek en begrip. Want dan vinden ouders en school zich in educatief partnerschap.