Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen, onderzoeken en columns op het gebied van seksuele gezondheid en rechten.
Vier landen op drie continenten. Geografisch gezien zijn er weinig overeenkomsten te vinden. Toch besloten 13 vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld en overheidsinstanties uit Tunesië, Ethiopië en Nederland bij elkaar te komen in Indonesië. Het doel was te leren over hoe Indonesië relationele en seksuele vorming in het nationale school curriculum heeft ingevoerd. De reis was een onderdeel van ‘Right Here Right Now’ een internationaal programma voor het verbeteren van seksuele rechten voor jongeren, waarvan Rutgers de kartrekker is.
Hanna Mulugeta is jongerenvertegenwoordiger binnen het programma, en was onderdeel van het reisgezelschap uit Ethiopië. Ze zegt “we hebben veel van Indonesië, maar ook van elkaar geleerd. Onze culturele en religieuze context hebben namelijk behoorlijk wat overeenkomsten’’.
Indonesië kent wat betreft relationele en seksuele vorming een unieke situatie. In tegenstelling tot de meeste landen in de regio heeft het een nationaal lespakket rondom relaties en seksualiteit, voor alle lagere middelbare scholieren. Daarnaast wordt er in drie provincies een nog completer pakket aangeboden genaamd SETARA*, ontwikkeld door Rutgers Indonesië. SETARA beoogt bij te dragen aan een gezonde, positieve seksuele ontwikkeling voor jongeren en heeft tot nu toe ruim 3500 scholieren bereikt.
*SETARA bevat behalve leeftijdsspecifieke informatie over seksualiteit ook modules over gendergelijkheid en attitudes, consent en coping vaardigheden. Het lespakket is ontwikkeld voor jongeren van 10 tot 24 jaar en wordt gegeven op publieke, op geloof- gebaseerde scholen en op speciale scholen. SETARA is ontworpen door Rutgers WPF Indonesia in samenwerking met Perkumpulan Keluarga Berencana Indonesia, de Indonesische Vereniging voor Gezinsplanning in Yogyakarta.
Het verkennen van de context en perspectieven in Indonesië
De partners uit Ethiopië, Tunesië en Rutgers Nederland wilden leren hoe Indonesië, ondanks de aanwezigheid van conservatievere culture en religieuze groepen, erin is geslaagd het lespakket in te voeren.
Hanna Mulugeta: “Ik vond het geweldig om te zien hoe de Indonesische partners samenwerken met zoveel lokale partijen. Ze zijn allemaal enthousiast over het lespakket omdat ze zien en geloven dat het de jongeren helpt”.
Om verslag uit eerste hand te krijgen, reisde het gezelschap door Jakarta en Jombang, een regio in Oost-Java met een sterk Islamitisch karakter. Hier ontmoetten zij nationale en lokale overheidsfunctionarissen, wetenschappers, religieuze leiders, vrouwen en jongerenorganisaties en docenten van religieuze, publieke en van twee speciale scholen. Allen waren op een of andere manier betrokken geweest bij de invoering van het lespakket.
‘’We werken inderdaad nauw samen met een heel scala aan vertegenwoordigers’’, zegt Hastin Asih, country coördinator van Rutgers Indonesië. ‘’Maar die samenwerking had wel wat voeten in de aarde. Acht jaar geleden zijn we gestart met het verkennen van de culturele waarden en de omstandigheden van jongeren in de regio. Pas daarna gingen we om tafel met vertegenwoordigers. Wanneer bijvoorbeeld een beleidsmaker iets wilde doen tegen gender-gerelateerd geweld, dan begonnen wij over relationele en seksuele vorming. We weten namelijk dat de lessen een positieve bijdrage kunnen leveren aan het terugbrengen van seksueel geweld’’.
“Wanneer bijvoorbeeld een beleidsmaker iets wilde doen tegen gender-gerelateerd geweld, dan begonnen wij over relationele en seksuele vorming. We weten namelijk dat de lessen een positieve bijdrage kunnen leveren aan het terugbrengen van seksueel geweld.”Hastin Asih, country coördinator van Rutgers Indonesië
Co-creatie en enthousiasme voor seksuele vorming binnen het onderwijs
Berhanu Demissie, directeur van het Development Expertise Center (DEC) en hoofdpartner van het Right Here Right Now programma in Ethiopië was vooral nieuwsgierig hoe SETARA opschaalt naar steeds meer scholen in verschillende provincies. Demissie: “De meeste lokale belanghebbenden hebben actief deelgenomen als co-creators, waardoor zij steeds enthousiaster werden. En Indonesische lokale overheden financieren zelf de opschaling. Het concept van co-creatie is interessant want in Ethiopië zoeken we naar manieren om de overstap te maken van buitenlandse financiering naar duurzame, nationale financiering.”
Invloed en politieke verandering
Voor maatschappelijke organisaties dienen nationale wetten en richtlijnen vaak als een ingang om met regeringen in gesprek te gaan. Zowel Tunesië als Ethiopië hebben nationale richtlijnen tegen gender-gerelateerd geweld, waardoor organisaties die zich inzetten voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) kunnen pleiten voor seksuele vorming. Maar net zo belangrijk zijn warme contacten binnen de overheid.
Myriam Skhiri, de Tunesische afgevaardigde, is de landencoördinator van het Tunesische RHRN-programma, geleid door de Tunesische Vereniging voor Reproductieve Gezondheid (ATSR). Ze zegt: “We waren blij dat er ambtenaren vanuit het Ministerie van Onderwijs mee naar Indonesië wilden. Die ambtenaren spelen namelijk een cruciale rol bij het vergroten van draagvlak.”
Bevorderen van begrip
Een van deze ambtenaren was Aida Ferchichi, een onderwijsinspecteur bij het Ministerie van Onderwijs in Tunesië. Ferchichi is een voorstander van seksuele vorming binnen het onderwijssysteem. “Het is niet makkelijk om veranderingen aan te brengen in het nationale onderwijscurriculum van Tunesië,” zegt ze. “Er zijn veel strenge nationale procedures. Bovendien kampt ons land met politieke instabiliteit en een hoog verloop van ministers.”
Desalniettemin, slechts een week na terugkeer, slaagde de Tunesische reisdelegatie van het Ministerie van Onderwijs erin om te praten met de nieuwe Minister van Onderwijs en zijn team. Het gesprek volgde op een brief waarin het ministerie werd aangespoord om de uitvoering van relationele en seksuele vorming binnen het onderwijs te versnellen. De brief haalde inzichten aan uit de samenwerkingen in Indonesië met de lokale belanghebbenden, waarbij parallellen werden getrokken tussen de twee landen.
“Het lijkt er op dat we zijn twijfels rondom relationele en seksuele vorming hebben weggenomen. Hij begrijp ons doel – we willen samen geweld tegen minderjarigen bestrijden. We hebben een nieuwe bondgenoot.”Aida Ferchichi, onderwijsinspecteur bij het Ministerie van Onderwijs in Tunesië
Alle deelnemers uit de drie bezoekende landen keerden huiswaarts met nieuwe inzichten uit Indonesië. Gezien het succes van deze reis staan er nieuwe uitwisselingen gepland in 2024. De voorbereidingen zijn al in volle gang.