Understanding Vulnerability

Het onderzoek laat ten eerste zien dat mbo 1/2’ers, vsv’ers en neet’s inderdaad vaker ervaring hebben met een onbedoelde zwangerschap dan jongeren die niet tot deze doelgroepen behoren. Daarbij lijkt het voortijdig stoppen met school niet het gevolg te zijn van de onbedoelde zwangerschap, want de meeste geïnterviewde jonge vrouwen was al gestopt met school toen zij onbedoeld zwanger raakten. Het onderzoek laat ook zien dat het tot een van de doelgroepen behoren én de ervaringen met onbedoelde zwangerschappen gemeenschappelijke achtergrondfactoren hebben. Deze achtergrondfactoren komen zowel in de literatuur als in het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek terug.

Vooral in de levensverhalen van vsv’ers en neet’s zien we veelvuldig een instabiele thuissituatie terugkomen, met bijvoorbeeld verslaving en/of mentale problemen van de ouders, armoede, ruzies en geweld, seksueel misbruik, wisselingen in woonsituaties en stiefouders en contact met Jeugdzorg. Een tweede thema wat veel terugkomt onder mbo 1/2’ers, vsv’ers en neet’s die onbedoeld zwanger zijn geweest, zijn ongelijkwaardige en schadelijke relaties met ex-partners. Daarnaast noemen bijna al deze jongeren een gebrek aan kennis en informatie over anticonceptie en voortplanting, iets wat ook duidelijk uit de kwantitatieve analyses naar voren komt. Daardoor schatten ze het risico op zwangerschap veelvuldig niet goed in en gaan er ook veel dingen mis met het gebruik van anticonceptie. Overigens is ook de houding tegenover zwangerschap beduidend positiever onder deze groepen, iets wat we ook wel een ‘latente kinderwens’ noemen.

Men zou verwachten dat een onbedoelde zwangerschap in een situatie dat het op andere vlakken niet goed gaat – school, werk, wonen en de relatie met ouders en partner – nog minder wenselijk is. Toch geven vrijwel alle respondenten aan dat de zwangerschap hun leven een positieve wending heeft gegeven. De relatie met de ouders is er soms door verbeterd, schadelijke relaties werden beëindigd en de opleiding werd weer hervat. Veel respondenten geven aan dat het hen ‘volwassen’ heeft gemaakt en dat ze nu meer goede keuzes maken dan voorheen. Ondersteuning van ouders en vrienden, maar ook van professionals in jeugdzorg of moeder-kind huizen – heeft hier vooral bij geholpen. Praktische hulp – bijvoorbeeld bij huisvesting – hebben ze het meest gemist.

Het verdient aanbeveling om de preventie van onbedoelde zwangerschappen geïntegreerd aan te pakken met bijvoorbeeld de preventie van huiselijk geweld, relatiegeweld en schooluitval. Deze jongeren moeten daarnaast beter bereikt worden met informatie over zwangerschap en anticonceptie, zowel in het onderwijs (vo en mbo) als de zorg, bijvoorbeeld de jeugdzorg en de huisarts. Na de zwangerschap is ondersteuning bij een positieve nieuwe start belangrijk, bijvoorbeeld bij het starten met een opleiding en vinden van werk en huisvesting.

Wil je meer weten? Je leest het hele onderzoek hier.