Afscheid Ine Vanwesenbeeck, hoogleraar seksuele ontwikkeling, diversiteit en gezondheid

Flamboyant, gedreven en erudiet

De onderzoeksactiviteiten van Ine hebben geleid tot een groot aantal nationale en internationale publicaties, die aan de basis liggen van veel programma’s van Rutgers en andere organisaties op vlak van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Marieke van der Plas, directeur van Rutgers: “Flamboyant, gedreven en erudiet, zijn woorden die Ine’s werk en optreden kenmerken. Ze heeft enorm bijgedragen aan de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek en de programma’s van Rutgers.”

Gender en seksualiteit, heterorelaties, seksuele agressie en slachtofferschap

De leerstoel ‘Seksuele Ontwikkeling, Diversiteit en Gezondheid’ was een initiatief van de Hennie Verhagen Stichting en werd gefinancierd door Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Seksualiteit (FWOS), GGZ Eindhoven (eerste vijf jaar) en Rutgers (laatste vijf jaar). Bij de Universiteit Utrecht heeft Ine Vanwesenbeeck samen met collega’s de  bachelorcursus ‘Jongeren en seksualiteit’ ontwikkeld, die sinds 2013  jaarlijks wordt gegeven. Ook heeft ze aio’s begeleid en het onderzoeksproject Microdynamics of gendered (hetero)sexuality geëntameerd binnen Jeugdstudies, bij Algemene Sociale Wetenschappen (inmiddels ISS). Naast haar werk als hoogleraar werkte ze ook vol inzet bij Rutgers. Komend vanuit het NISSO[1] was ze jarenlang ‘Hoofd onderzoek’ en ‘Manager Internationaal Onderzoek’ en werkte vanuit die rol aan vraagstukken rond gender en seksualiteit, heterorelaties, seksuele agressie en slachtofferschap en – op internationaal vlak – aan de toegang van jongeren tot seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Daarnaast is ze al jarenlang vurig pleitbezorger voor de gezondheid en rechten van sekswerkers.

Sterke veranderingsgezindheid

In haar afscheidsrede schetst Ine op haar unieke, humoristische wijze de stand van zaken rond seksueel welzijn van jongeren in Nederland: “Het is overduidelijk dat ook de hedendaagse jeugd nog sterk wordt gedicteerd door hardnekkig seksisme, een dubbele seksuele moraal (zie bijvoorbeeld Emmerink, 2017) en die vermaledijde, verreikende heteronormativiteit: een voorstelling van gender waarin er twee (en echt slechts twee) seksen zijn wiens seksualiteit (en persoonlijkheid) bovendien van nature radicaal verschillend en complementair zou zijn. Maar zeker is ook dat er (eindelijk!) wat begint te schuiven. Ik stip verschuivingen aan voor enkele bij uitstek gendered thema’s: seksuele veiligheid, seksueel plezier en genderdiversiteit. De sterke veranderingsgezindheid van de jongste generatie stemt beslist optimistisch op deze punten.” (Vanwesenbeeck, 2022, p.8)

De jury van de “Van Emde Boas Van Ussel Prijs”, die ze in 2017 kreeg, roemde Ine’s inzet voor een positieve benadering van seksualiteit en haar enorme inzet op het vakgebied als onderzoeker en als voorzitter van de NVVS en de International Academy of Sex Research.  Ze hadden ook oog voor haar kwaliteiten als schrijver en spreker: “Ine heeft niet alleen de gave van het schrijven van artikelen die getuigen van haar grote eruditie, maar wie haar ooit heeft horen spreken weet dat zij ook de gave van het woord heeft, waarbij ze haar kennis en wetenschappelijk onderbouwde standpunten op een elegante, genuanceerde, krachtige en prikkelende wijze weet over te brengen.”

Artikelen van andere sprekers op haar afscheid

• Peter Leusink: Gender tussen noodlot en maakbaarheid. Over wensen en grenzen in de transgenderzorg.
• Quirine Lengkeek: De jonge feminist op OnlyFans: succes of schande?
• Margreet de Looze & Jenneke van Ditzhuyzen: Op naar een sekspositieve toekomst!
• Marianne Cense: Van seksuele arena tot sociaal speelveld.

[1] Het Nederlands Instituut voor Sociaal Seksuologisch Onderzoek, dat in 1999 fuseerde met de Rutgers Stichting tot Rutgers.