Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen, onderzoeken en columns op het gebied van seksuele gezondheid en rechten.
Een nieuwe tijd voor vrouwen breekt 1 januari aan. Een tijd van verruimde, toegankelijke abortuszorg. Vanaf 2025 mag de huisarts abortuspillen voorschrijven. Hiermee hoeven vrouwen niet meer verplicht naar de abortuskliniek of het ziekenhuis, maar kunnen ze ook kiezen voor hun eigen vertrouwde arts dichtbij huis. Een belangrijke stap in het vergroten van de regie van vrouwen op zorg, betogen Karin van der Velde van Rutgers, Daphne Latour-Oldenhof van Fiom en Anne Vervoort van de Huisarts Adviesgroep Seksuele Gezondheid.
Abortuszorg in Nederland kent een bewogen geschiedenis. In de jaren 70 gingen actiegroepen zoals Dolle Mina de straten op om te demonstreren voor de rechten van vrouwen. Hun pleidooi was duidelijk, vrouwen zijn ‘baas in eigen buik’. Mede dankzij hun harde werk werd in 1984 de Wet Afbreking Zwangerschap ingevoerd, een belangrijke stap in de emancipatie van vrouwen en hun gezondheidszorg.
De afgelopen jaren zijn er meer belangrijke stappen gezet in het verbeteren van de Nederlandse abortuswetgeving, waar nog verschillende haken en ogen aan zaten, zo bleek uit evaluaties van de wet. De verplichte vijf dagen beraadtermijn is afgeschaft, waardoor vrouwen niet langer onnodig hoeven te wachten, maar de tijd kunnen nemen die ze zélf nodig achten. Ook het beschikbaar stellen van de abortuspil bij de huisarts is een belangrijke ontwikkeling in het verbeteren van de toegankelijkheid van abortuszorg. Dit vraagt wel van de individuele huisarts om een keuze te maken om dit op te nemen in hun zorgaanbod, wat ze hopelijk in grote getalen doen. Tot de 9e week is de abortuspil een optie om een zwangerschap af te breken. Nu moeten vrouwen hiervoor naar een abortuskliniek of naar het ziekenhuis.
Uit onderzoek blijkt dat 60% van de vrouwen onder de 25 jaar niet makkelijk over hun ervaring met abortus praat. Bijna de helft schaamt zich. En dat terwijl een ongewenste zwangerschap iedereen kan overkomen, of je nou anticonceptie gebruikt, een vaste partner hebt, of op een ander moment wel kinderen zou willen krijgen. Abortussen vinden in alle lagen van de samenleving plaats, ongeacht afkomst, leeftijd of opleiding. Als je de cijfers bekijkt, zou iedereen iemand moeten kennen die voor abortus heeft gekozen.
Verruiming van abortuszorg is een essentiële stap in de normalisering van deze zorg. Er is immers niets zo normaal als een bezoek aan de huisarts. Met de abortuspil bij de huisarts komt er voor vrouwen een veilig, goedgekeurd en zorgvuldig gereguleerde optie bij. De huisarts kan, indien gewenst door de vrouw, ook betrokken worden bij goede anticonceptiezorg. Het beschikbaar stellen van de abortuspil in landen die ons voorgingen, zoals Frankrijk en Zweden, leidde overigens niet tot stijging van het aantal abortussen. En de huisartsen die het voorschrijven, zijn hiervoor verplicht geschoold, dus de kwaliteit van de zorg is gewaarborgd.
Hoe weloverwogen vrouwen dit besluit nemen verandert niet als ze de huisarts bellen in plaats van de abortuskliniek. Waar het hopelijk wel toe leidt, in binnen- en buitenland is, naast een verruiming in de zorgopties, een afbreuk van het taboe. Zodat vrouwen overal, zonder schaamte, de regie over hun eigen lichaam behouden. Ook 40 jaar na de invoering van de abortuswet zijn vrouwen baas in eigen buik en nu misschien nog wel een beetje meer.