Het is veelzeggend dat pas in 2021 het allereerste grote landelijke onderzoek naar bi+ volwassenen in Nederland verschijnt. De ongeveer 1 miljoen bi+ mensen die gevoelens of ervaringen hebben voor mensen van meer dan een gender of geslacht, vormen de grootste groep binnen LHBTI+. Desondanks worden ze vaak niet gezien en erkend in hun seksuele oriëntatie. Ook hebben ze last van uitsluiting en vooroordelen, zowel in hetero als in LHBTQI+ gemeenschappen. Dit zijn enkele conclusies uit het onderzoek ‘Ik was altijd al niet standaard’ dat Rutgers en de Rijksuniversiteit Groningen op 7 oktober 2021 publiceren. Het werd gebaseerd op interviews met bi+ mensen tussen de 34 en 41 jaar. Dit onderzoek volgde op een survey onder ongeveer 3000 volwassen bi+ mensen.
Niet standaard, ook niet onderling
Veel bi+ mensen hadden altijd al het idee dat ze niet standaard zijn en voelden zich vaak onbegrepen. De gangbare hetero, homo en lesbische hokjes sluiten niet aan bij hun gevoelens en ervaringen. Tegelijkertijd wordt bi+ of biseksualiteit door anderen niet altijd als een goede of echte mogelijkheid gezien. Onder bi+ mensen is er grote variatie in hoe ze hun seksuele, romantische en relatie oriëntatie beleven, uiten en benoemen. Niet iedereen noemt zich bi, pan of bi+.
Onzichtbaarheid, uitsluiting en vooroordelen
Alle bi+ mensen hadden er last van dat ze in hun jeugd geen voorbeelden en verhalen van bi+ mensen tegenkwamen en er werd niet over gesproken. Of de beeldvorming was negatief en dit stond een makkelijke seksuele ontwikkeling in de weg. De norm om monoseksueel te zijn (ofwel op één geslacht of gender vallen) voelden ze sterk. Positieve en vanzelfsprekende zichtbaarheid van bi+ mensen is nog steeds beperkt in de media, in seksuele vorming en onderwijs. Bi+ mensen voelen zich vaak niet gezien of erkend als bi+ in hun omgeving. Ook krijgen ze met vooroordelen te maken, waardoor ze uitsluiting kunnen ervaren in zowel hetero als LHBTQI+ kringen. Een aanmoedigende en begripvolle partner kan belangrijk zijn in het ontdekken en vormgeven van een bi+ oriëntatie.
Acceptatie, steun en veilige ruimte vinden
Acceptatie en steun vanuit hun directe omgeving en gelijkgestemden is belangrijk, maar ontbreekt vaak voor bi+ mensen. LHBTQI gemeenschapen voelen niet altijd veilig en inclusief, terwijl specifieke bi+ gemeenschappen nog nauwelijks bestaan en worden gemist.
Inhaalslag voor bi+ emancipatie nodig
Dit onderzoek laat zien dat er een inhaalslag nodig is voor bi+ emancipatie. Barbara Oud, voorzitter van Bi+ Nederland: ‘Het is essentieel dat er meer positieve zichtbaarheid en diverse representatie van bi+ mensen komt via verhalen en rolmodellen in de media, het onderwijs, seksuele vorming en het werk. Ook moeten beperkende sociale normen waar veel bi+ mensen tegenaan lopen worden aangepakt, zoals de norm van monoseksualiteit en relatienormen. Tot slot moeten bi+ mensen meer toegang hebben tot veilige en inclusieve gemeenschappen.’
Bi+ Nederland vindt bovendien dat er juridische verbeteringen nodig zijn. Terwijl lesbische, homo, transgender en intersekse mensen tegen discriminatie worden beschermd in de Algemene Wet Gelijke Behandeling, geldt dit nog steeds niet voor bi+ mensen. De beloofde wetswijziging laat al lang op zich wachten. Daarnaast is voor een deel van de bi+ mensen juridische erkenning van meerouderschap belangrijk, evenals verruimde juridische erkenning van relatievormen.
Achtergrond onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd door het Bi+ onderzoeksconsortium, een groep van 10 top onderzoekers onder leiding van Laura Baams (Rijksuniversiteit Groningen), Hanneke de Graaf en Marianne Cense (Rutgers). Ze deden dit met een survey onder bijna 3000 bi+ 16-55-jarigen, gevolgd door 17 diepte-interviews onder bi+ mensen tussen de 34 en 41 jaar. Het survey onderzoeksrapport verscheen in maart 2021. Op 7 oktober verschijnt het onderzoeksrapport over de diepte-interviews. De opdrachtgever Bi+ Nederland kreeg ondersteuning van het ministerie van OCW.
Lange tijd werd ervan uit gegaan dat biseksuele of bi+ mensen dezelfde ervaringen en problemen hebben als homo, lesbische en hetero mensen. Sinds een paar jaar wordt steeds duidelijker dat biseksuele en bi+ mensen het op sommige vlakken juist moeilijker hebben: de grote mate van geslotenheid van bi+ mensen over hun seksuele oriëntatie, het vaker meemaken van ongewenst gedrag van collega’s op het werk, verminderd mentaal welzijn en meer seksuele en huiselijke geweldservaringen. Echter, nog nooit was onderzocht hoe de levens van volwassen bi+ mensen er eigenlijk uit zien, wat kenmerkende ervaringen zijn en waar ze tegenaan lopen.