SEKSO: een netwerk voor seksonderzoekers

SEKSO: een netwerk voor seksonderzoekers

SEKSO is een nieuw nationaal netwerk voor onderzoekers op het thema seksuele gezondheid en/of seksualiteit, ofwel ‘seksonderzoekers’. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als seksueel plezier, seksuele vorming, seksueel geweld, gender- en seksediversiteit, LHBTIQA+ inclusie, onbedoelde zwangerschap, abortus en anticonceptie, klinische seksuologie en SOA/HIV-preventie. Het netwerk is een initiatief van Rutgers en de Universiteit Utrecht, en wordt gecoördineerd door Marianne Cense (senior onderzoeker bij Rutgers) en Jenneke van Ditzhuijzen (universitair docent bij de Universiteit Utrecht en onderzoeker bij Amsterdam UMC). Op 13 oktober 2022 is het netwerk gelanceerd met een feestelijk en interactief symposium in Utrecht.

Missie en doelen

SEKSO is een netwerk voor onderzoekers. Zodat onderzoekers elkaar kunnen vinden en er meer uitwisseling en ontwikkeling van kennis ontstaat. Veel onderzoekers zijn relatief ‘alleen’ in het doen van onderzoek binnen hun eigen organisatie en op dit thema. Door verbinding kunnen seksonderzoekers elkaar versterken om onderzoek naar seksualiteit binnen de eigen instituten steviger te positioneren. Een tweede doel is de samenwerking te bevorderen en gezamenlijke issues uit te werken. Na het startsymposium is er een peiling gehouden onder SEKSO leden. Deze is ingevuld door 83 personen. Hieruit komen diverse onderwerpen waar leden het graag over willen hebben (tabel 1).

Wie zijn de SEKSO-leden?

We hebben in eerste instantie rond de 100 onderzoekers benaderd uit ons eigen netwerk, met daarbij de uitnodiging om deze door te sturen naar collega-seksonderzoekers. Er staan inmiddels ruim 150 personen op de SEKSO-ledenlijst, en deze lijst groeit. In eerste instantie hebben wij niet geworven onder onderzoekers die uitsluitend internationaal werken. Ook onder onderzoekers die zich specifiek op diagnostiek en behandeling van soa/hiv richten hebben we, vanwege overlap met reeds bestaande netwerken, niet geworven. Inmiddels hebben we deze begrenzing losgelaten: elke persoon die zich zelf als actieve seksonderzoeker identificeert, en dit in of vanuit Nederland doet, kan zich aanmelden. Er is bewust gekozen voor een hele ruime definitie van SEKSOnderzoek, die onderzoek op gebied van seksuele gezondheid en seksualiteit omvat. Hoewel de naam van het netwerk misschien anders suggereert, betekent dit dat onderzoeksthema’s verder reiken dan seksueel gedrag zelf, maar altijd zeer sterk vervlochten zijn met seksuele gezondheid en seksualiteit. Dus SEKSO gaat ook over sekse- en genderdiversiteit, intersectionaliteit, en abortus en onbedoelde zwangerschap.

Er zijn hier alleen thema’s in de tabel opgenomen die genoemd zijn door méér dan 10 personen. Er zijn daarnaast ook nog thema’s genoemd zoals seksualiteit in de zorg, handicap en seks, sekswerk, chemsex, etc.

Wat willen onderzoekers van SEKSO?

In de peiling is ook gevraagd welke activiteiten men graag binnen SEKSO terug wil zien.. Ruim 80% van de deelnemers wil met elkaar in gesprek over ethische of methodologische kwesties waar seksonderzoekers tegenaan lopen. Dit is waar SEKSO een belangrijk gat kan opvullen. Als onderzoekers zijn we gewend om onze kennis met elkaar te delen, maar ruimte om diepgaand door te praten over gevoelige of ingewikkelde kwesties en methodologische issues waar velen van ons allemaal mee worstelen op ons eigen eiland, is tot nu toe beperkt. Dit ervaart men wel als zeer waardevol, omdat het herkenning biedt, en tot meer slagkracht kan leiden. Op het startsymposium is hiermee een eerste start gemaakt door in discussiegroepen dilemma’s te bespreken, en gevoelige of ingewikkelde kwesties specifiek voor SEKSOnderzoek te bespreken.

Ook gewenst zijn inhoudelijke lezingen (78%), eigen onderzoek delen volgens een klassiek congres/ symposium-idee (68%), samen lobby opzetten of plannen maken, bijvoorbeeld richting ethische commissie of politieke lobby (60%) en vragen waar ik tegenaan loop, delen op een platform met andere SEKSO-leden (55%).

Deelnemers noemen daarnaast zelf ook andere activiteiten, zoals samen projectaanvragen indienen, uitwisselen van vacatures, stage-opties en vraag naar respondenten, uitwisselen tussen onderzoek en praktijk, een boeken/ filmclub, maar ook een gezamenlijke lobby naar universiteitsbesturen. Ook noemen meerdere mensen dat ze graag een overzicht zouden willen van de onderzoekers en hun werkveld en eventueel met lopend onderzoek. Verder wordt door leden gedacht aan het beschikbaar maken van vragenlijsten en andere meetinstrumenten voor elkaar, het opzetten van een kennisbank waar bijvoorbeeld in staat welke onderzoekers men onderling kan consulteren, cursussen voor jonge onderzoekers, minisymposia organiseren, en vooral ook meer zicht in praktijkwetenschappelijk onderzoek en creatieve onderzoeksmethoden passend maken voor seksualiteitsonderzoek.

Wat is SEKSO vooralsnog niet?

Om de verwachtingen te managen is het belangrijk om duidelijk te zijn over wat SEKSO vooralsnog niet is. SEKSO is op dit moment geen platform of stichting. Er zijn geen mensen in dienst, het heeft geen bestuur. Wel wordt door Rutgers en de Universiteit Utrecht gewerkt aan structurele inbedding zodat het niet afhangt van het enthousiasme en de tijd van enkele individuen. Ook wordt nagedacht over financiering voor activiteiten; als minimum streven wij naar één bijeenkomst per jaar, maar er kan natuurlijk méér georganiseerd worden onder de vlag van SEKSO. Seksonderzoekers hebben in principe al diverse kanalen om hun werk te presenteren (zoals via de NVVS), maar voor uitwisseling tussen onderzoekers op overkoepelende dilemma’s of ethische en methodologische problemen waar velen van ons tegenaan lopen, is veel minder gelegenheid. We zullen zeker activiteiten ondernemen om kennis te delen, maar de nadruk ligt vooralsnog op het realiseren van verbinding tussen onderzoekers om verder te komen met dilemma’s, kwesties en issues.

Ook onderdeel worden van SEKSO?

In het aanmeldformulier hieronder kunnen mensen die zich identificeren als SEKSOnderzoeker zich opgeven. Er is daarnaast ook een LinkedIn groep gemaakt voor SEKSO leden: SEKSO Seksonderzoekers Netwerk.